Oku Gavumenti eratungye Shs 53 'trillion' z’embariirira ya 2024/2025

Oku Gavumenti eratungye obusiriira 53 bw’embariirira y’esente z’omwaka 2024/2025
 
N’ebya Henry Sekanjako 

Gavumenti eteireho emihanda ei erikuza kutungamu sente z’embariirira y’omwaka gw’eby’esente ogwa 2024/2025 kutunguura okuhisya obuheereza hamwe n’entuura y’abanya Uganda.
Sente ezi Gavumenti erikuza kukoresa niziija kuruga omunda y’eihanga hamwe n’aheeru y’eihanga.

Esente ezirikuza kuruga omu ihanga niziija kuruga omumishoro hamwe n’okweguza omukatare k’omu ihanga kandi ezirikuza kuruga aheeru y’eihanga niziija kuba niziruga omubuhwezi oburikuheebwa eihanga hamwe n’ez’okweguza. 

Okurugiirira ahamuringo ogu, Gavumenti eriyo netebeekanisa kukyendeeza ahakweguza nk’omuringo gw’okukyendeeza eibanja eririkukira kutwara ekicweka kihango ky’embariirira.

Gavumenti eine amatsiko g’okukwata sente, ezaakubaire nizihwera ahakushashura amabanja, ekazigarura omukwinegyeza okutunguura eby’entaasya omubantu.  

Gavumenti kandi hoona nabwo eine enteekateeka y’okusimba emizi omukutaho ebiragiro ebirikuhwera kukyendeeza eibanja n’okusharuka omumpiiha hamwe n’okureebeka enshohoza eyaabaho yaakora emirimo yaayo ehikire.

“Nituteekateeka kutaho enkora y’okuhwera abantu kutunga embeera nungi y’okutaahizamu obwo turikutaho emihanda etari emwe n’emwe y’okutungiramu sente turikushugaanisa gavumenti n’ebitongore bitari bya Gavumenti, obutare obu abantu barikwihamu entandikwa n’ebindi bingi,” Henry Musasizi, Minisita w’eby’esente nikwo agizire.

Enkora y’okutungamu sente egi kandi nabwo neyoreka oku Gavumenti eine n’enteekateeka kwongyera omumaani g’okukoramu emirimo, okuta sente omumirimo eraahwere abantu Kwenda kuta embariirira omunkora.

Emihanda egi eri ahakihandiiko ekirikworeka oku embariirira y’omwaka gw’eby’esente ogwa 2024/2025 eraakorwemu, ekyareetsirwe ekitongore ky’eby’esente, entebeekanisa n’entunguuka y’eby’entaasya, omu ishengyero orwakashatu orwa wiiki ehweire.

Kurugiirira ahakihandiiko eki, gavumenti eine enteekateeka y’okushohoza shiringi obusiriira 53 kuta embariirira egi omunkora. 

Esente eziratungwe kuruga omu ihanga nizihika shiringi obuhumbi 29, obuhwezi kuruga aheeru burikuhisya shiringi obuhumbi 29 n’obukaikuru 940, esente ez’okweguza kuruga omu ihanga zirikuhika shiringi obusiriira 4 n’akahumbi 1, obuhwezi kuruga aheeru obw’okushagika emirimo burikuhisya shiringi obusiriira 8 n’obuhumbi 8, okubara busya emihendo y’eby’entaasya y’eihanga kurikuzamu obusiriira 9 n’obuhumbi 4 hamwe n’esente kuruga omu gavumenti z’ebyanga zirikuhisya obuhumbi 287 n’obukaikuru 100.

Enshohoza n’okuguza sente omugwa 2024/2025 nibibaasa kukwata omuri shiringi obusiriira 38 n’obuhumbi 9. Ezi ninkye ahabusiriira 39 n’obuhumbi 9 omumbariirira eyahamiibwe ey’omwaka gw’eby’esente ogwa 2023/2024.

Okurugiirira ahakihandiiko ky’embariirira, eihanga niriija kugira enshohoza y’obucweka 7.3 ahari 100 omubintu by’obuguzi n’obuheereza oburikurugamu sente z’ihanga (Gross Domestic Product)

Shiringi obusiriira 8 n’obuhumbi 9 nibwo burikubarirwa omusente ezirikuruga aheeru y’eihanga omumwaka gw’eby’esente ogwa 2024/2025. Aha sente ezi, shiringi obuhumbi 28 n’obukaikuru 900 niziija kweguzibwa kushagika embariirira kandi obusiriira 8 n’obuhumbi 8 niziija kweguzibwa kuruga aheeru kukora emirimo y’eihanga.

Omumwaka gw’eby’esente ogurikukurataho, okweguza kwa Gavumenti kuruga omukatare k’omunda y’eihanga kubaasa kuza ahari shiringi obusiriira 4 n’akahumbi 1.

Arikworeka emiringo y’okutungamu embariirira aharukiiko rw’embariirira y’eihanga orwabeireho ebiro 14.09.2023, Minisita w’eby’esente, Matia Kasaija agizire ngu ahabw’esente nyingi ezirikwetaagwa kubaisaho embariirira, sente eziriho zikyendeire kuza aharishiringi obusiriira 21 n’obuuhumbi 73 ahabw’embariirira y’omwaka gw’eby’esente ogwa 2024/2025 kuruga ahari shiringi obusiriira 25 n’obuhumbi 2.

#WestUpdates